Nowa sytuacja w której się znaleźliśmy powoduje daleko idące skutki w każdej dziedzinie życia, w tym w relacjach pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem. Biorąc pod uwagę zapisy specustawy dedykowanej problemowi pandemii w Polsce, stwierdzić należy iż sytuacja pracownika uległa pewnym znaczącym zmianom wartym omówienia. – r. pr. Karol Tomasz Borkowski.
Wysuwającą się na pierwszy plan nowością są zapisy owej specustawy (tj. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych) w zakresie możliwości polecenia pracownikowi wykonywania przez oznaczony czas powierzonych zadań w formie zdalnej (poza miejscem jego stałego wykonywania) i to bez konieczności dodatkowego uzasadnienia powyższego polecenia. W większości przypadków praca zdalna wykonywana jest mieszkaniu pracownika, lecz teoretycznie może być to też inne miejsce, najważniejsze aby było ono bezpieczne dla pracownika. Pamiętać przy tym należy, iż wypadek podczas wykonywania owych obowiązków w sposób zdalny będzie zakwalifikowany jako wypadek przy pracy.
Zgodnie z zasadą, iż organizacją pracy nie zajmuje się pracownik, a pracodawca – to on ma wyłączne prawo zdecydować o takiej formie świadczenia pracy, to do niego należy decyzja. Tu zaczynają się jednak schody- ustawa nie określa, w jaki sposób powinna przebiegać taka praca. Dookreślić pożądane zachowanie powinniśmy więc przez przepisy kodeksu pracy, i tak: zgodnie z art. 207 Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Istotnym jest więc, że fakt wykonywania pracy w sposób zdalny nie zwalnia pracodawcy z konieczności dbania o zdrowie zatrudnionych pracowników zgodnie z zasadami BHP.
Przekładając powyższe na praktykę – sprowadza się to do obowiązku informowania pracownika o jego prawach i obowiązkach w realiach pracy poza miejscem stałego jej wykonywania. Pracodawca musi więc zgodnie z art. 94 k.p. zapoznać pracownika ze sposobem wykonywania pracy, a więc powinien go poinformować także o zasadach pracy zdalnej. Co więcej, gdy pracownik wykonuje pracę biurową, pracodawca powinien zapewnić mu dostęp do służbowego laptopa, chyba że uzyska zgodę pracownika na korzystanie z prywatnego sprzętu. To oczywiście wiąże się niejednokrotnie z kłopotliwą koniecznością przekierowania poczty elektronicznej, lub przeinstalowaniem biurowych oprogramowań. – to wszystko spoczywa na barkach pracodawcy.
Oprócz dopełnienia wszelkich obowiązków informacyjnych i technicznych wobec pracownika oddelegowanego do pracy zdalnej, pamiętać należy, iż na pracodawcy spoczywają również nowe obowiązki wobec pracowników pracujących wciąż w miejscu stałego wykonywania pracy. Otóż gdy istnieje ryzyko dla zdrowia pracowników, pracodawca ma obowiązek działać – przysługuje mu więc prawo do uzyskania informacji, czy pracownik wracający z urlopu przebywał w regionie/kraju zagrożonym wirusem. Nie może on jednak dokonywać samodzielnie oceny stanu zdrowia pracownika. Co więcej prawo nie przewiduje możliwości niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy, tylko z uwagi na podejrzenia pracodawcy o stanie zdrowia pracownika. W tej sytuacji powinien zwrócić się o pomoc do lekarza, aby ten zdiagnozował pracownika.
Kolejnym zalecanym postępowaniem pracodawcy jest zminimalizowanie ryzyka wystąpienia zarażenia wirusem poprzez zmianę zasad w zakresie spotkań z klientami i w ogóle z osobami z zewnątrz. Wielu pracodawców zaczęło korzystać z telekonferencji, czy po prostu częściej ze zwykłego maila.
W tym trudnym okresie pamiętać należy jednak nie tylko o ciężkiej sytuacji pracowników, nie możemy zapominać też o pracodawcach. Oni bowiem również w zaistniałej sytuacji znajdują się po raz pierwszy, co więcej w dużej mierze to oni ponoszą ciężar stagnacji na rynku i reorganizacji pracy.
Zapraszamy do zapoznania się z innymi publikacjami Kancelarii na naszym blogu:
https://kancelariasamoszuk.pl/pl/aktualnosci/
r. pr. Karol Tomasz Borkowski
