Darowizna i przesłanki jej odwołania.
Umowa darowizny znajduje swoje uregulowanie w art. 888 – 902 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nią darczyńca kosztem swojego majątku zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego. Do tych najbardziej popularnych należą darowizny nieruchomości i pieniędzy. Darowizna jest więc umową jednostronnie zobowiązującą, a dokonywana może być na rzecz osób fizycznych oraz osób prawnych. Zapraszam do lektury- r. pr. Karol Tomasz Borkowski
Z powyższym zagadnieniem wiąże się pytanie, czy możemy odwołać daną darowiznę? Oczywiście jest to możliwe. Po pierwsze Darczyńca (gdy jeszcze nie doszło do wykonania darowizny) może ją odwołać w wypadku, gdy po zawarciu umowy stan jego majątku uległ radykalnej zmianie, tzn. takiej, iż wykonanie darowizny spowodowałbym automatycznie uszczerbek w jego majątku, tak duży że ów Darczyńca mógłby mieć problem z własnym utrzymaniem lub swojej rodziny. Jest to możliwe, gdyż sama darowizna jest czynem w pełni dobrowolnym, stanowi gest hojności i siłą rzeczy nie może dojść do sytuacji, w której darczyńca zostanie przez tę umowę darowizny pokrzywdzony. Na myślą przychodzą tu sytuacje takie jak ciężka choroba, czy utrata pracy.
Inną okolicznością, która pozwala na odwołanie darowizny (nawet już wykonanej) jest wystąpienie rażącej niewdzięczności obdarowanego. Wyjaśnić należy więc na czym dokładnie polega ta rażąca niewdzięczność, gdyż nie znajdziemy w ustawie definicji powyższego terminu.
To Sąd będzie każdorazowo badał wystąpienie rażącej niewdzięczności w konkretnym przypadku. Uwzględni on całokształt sprawy, tj. ustali jakie relacje panowały w rodzinie i w danym środowisku, a także co istotne, rozważy zachowanie darczyńcy wobec obdarowanego (chodzi tu np. o kwestię sprowokowania konfliktu).
W doktrynie i orzecznictwie wypracowano jednak kilka czynników i przesłanek niezmiennych. Po pierwsze znamion rażącej niewdzięczności nie wyczerpują drobne i nieumyślne czyny obdarowanego, a także te które nie wychodzą poza granice zwykłego konfliktu w rodzinie. Istotnym jest również zwrócenie uwagi na ukierunkowanie działania obdarowanego, tj. czy pragnął on wyrządzić szkodę majątkową lub krzywdę Darczyńcy. Co istotne wcale owa rażąca niewdzięczność nie musi dotyczyć wyłącznie samej jego osoby. Odwołać darowiznę bowiem można również, gdy obdarowany zachowuje się nieodpowiednio wobec osób bliskich darczyńcy.
Co istotne Darczyńca może w każdym momencie przebaczyć obdarowanemu jego niewdzięczność. Wówczas już nie można odwołać darowizny.
Powyższe stanowi jedynie zarys skomplikowanej materii jaką jest darowizna oraz przesłanki jej obowiązywania. Przed podjęciem decyzji o zawarciu takiej umowy warto udać się po poradę do radcy prawnego.
Zapraszamy do zapoznania się z innymi publikacjami Kancelarii na naszym blogu:
https://kancelariasamoszuk.pl/pl/aktualnosci/
r. pr. Karol Tomasz Borkowski
